Ένα υπέροχο παραμύθι που λαμβάνει χώρα σε ένα μεσαιωνικό βασίλειο. Μια ιστορία γεμάτη αλληγορικά μηνύματα. Διαμάχες για την εξουσία, με ίντριγκες και διαπλεκόμενα συμφέροντα. Διεφθαρμένους δημόσιους λειτουργούς που προσπαθούν τυχοδιωκτικά να εκμεταλλευτούν χωρίς κανένα ηθικό φραγμό κάθε ευκαιρία. Μια κρίση στο βασίλειο, είναι η στιγμή που περίμεναν οι σφετεριστές της εξουσίας για να δράσουν. Μια κρίση την οποία οι ίδιοι εδώ και χρόνια οικοδομούσαν. Και τώρα έχουν όλο το πεδίο για να δράσουν και να ολοκληρώσουν το σχέδιό τους. Κυνικά, χωρίς αναστολές. Χωρίς ενσυναίσθηση. Όπως συμβαίνει όμως στα παραμύθια το έργο τους δεν θα είναι εύκολο. Όχι όσο υπάρχουν έστω και λίγοι, μετρημένοι στα δάχτυλα, που είναι διατεθειμένοι να δώσουν τη ζωή τους για το κοινό καλό. Είναι έτοιμοι να πολεμήσουν και να θυσιαστούν για τα ιδανικά τους, τις αξίες τους και τους οικείους τους. Για όσους είναι ακόμα ζωντανοί και για όσους έφυγαν παλεύοντας μέχρι το τέλος. Μια μάχη φαινομενικά άδικη βέβαια. Όμως, η μόνη χαμένη μάχη είναι αυτή που δεν έδωσες ποτέ…
Ούτε λίγο ούτε πολύ, η θεματολογία δεν βρίθει καινοτομίας. Από την άλλη, δεν είναι και συνηθισμένο να συναντάμε μια τέτοια ιστορία σε ένα JRPG. Αρχικά μάλιστα, το στοιχείο του μεσαίωνα στα πλαίσια ενός JRPG δεν έδειχνε αρκετά συμβατό. Ιδιαίτερα στην περίπτωση της Atlus, η οποία χρησιμοποιεί ένα πολύ ιδιαίτερο και συγκεκριμένο εικαστικό στα παιχνίδια της, βασισμένο πλήρως στην Anime αισθητική. Και όμως, η Ιαπωνική εταιρεία έκανε και πάλι το θαύμα της, δημιουργώντας ένα υπέροχο υβρίδιο, κρατώντας σχεδόν ατόφιο το gameplay και τους μηχανισμούς από τα προηγούμενα παιχνίδια της, αλλάζοντας όμως εντελώς περιβάλλον και εποχή. Spoiler alert: το αποτέλεσμα είναι για ακόμη μια φορά άρτιο και όπως συνηθίζεται τον τελευταίο καιρό, τα ιαπωνικά στούντιο κρατούν ψηλά τη σημαία, ξεφεύγοντας από τη μετριότητα της εποχής.
Αυτό εν ολίγοις είναι το Metaphor: ReFantazio. Το πρώτο παιχνίδι του Studio Zero, υπό την εποπτεία της «μαμάς» Atlus. Φυσικά το Studio Zero δεν εμφανίστηκε με παρθενογένεση. Με επικεφαλής τον Katsura Hashino, ο οποίος ήταν υπεύθυνος για την παραγωγή του Persona 5 και αρκετούς ακόμα συνεργάτες του από εκείνο το πρότζεκτ, όπως ο σχεδιαστής Shigenori Soejima και οι σεναριογράφοι Yuichiro Tanaka και Azusa Kido, το νέο στούντιο είχε όλα τα φόντα για να κάνει ένα εντυπωσιακό πρώτο βήμα. Πατώντας λοιπόν στην άκρως επιτυχημένη συνταγή των Shin Megami και Persona, το Studio Zero έδωσε μια νέα πνοή στο σύμπαν των παιχνιδιών, φρεσκάροντας τη θεματολογία και το storytelling, πηγαίνοντας τα ένα βήμα μπροστά.
Το Metaphor: ReFantazio στην ολότητά του θα μπορούσε να χωριστεί σε τρεις βασικούς άξονες. Το πρώτο μέρος είναι οι μάχες του, το δεύτερο η διαχείριση του χρόνου με τις διάφορες δραστηριότητες που μπορούμε να κάνουμε κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού και το τρίτο είναι η ιστορία του. Ξεκινώντας από το τελευταίο, το παιχνίδι, όπως είπαμε, διαδραματίζεται σε μια μεσαιωνικού τύπου κοινωνία. Σε μια αυτοκρατορία αποτελούμενη από τρία διαφορετικά βασίλεια, με πολλές διαφορετικές φυλές εντός της. Στον πρόλογο κιόλας του παιχνιδιού θα γίνουμε μάρτυρες της δολοφονίας του βασιλιά, τη στιγμή που ο γιος του και μοναδικός διάδοχος του θρόνου, βρίσκεται σε βαθύ ύπνο, μαγεμένος από μια κατάρα. Έτσι η αυτοκρατορία μένει ακέφαλη και οι καιροσκόποι βρίσκουν την ευκαιρία να δράσουν ώστε να αρπάξουν την εξουσία. Το παράδοξο σε όλη αυτή τη διαδικασία, είναι πως παρόλο που μιλάμε για ένα μοναρχικό καθεστώς, τελικά αυτός που θα αναλάβει τον θρόνο θα επιλεχθεί με δημοκρατικές διαδικασίες από τους πολίτες. Έτσι όπως οραματιζόταν ο νεκρός πλέον βασιλιάς, που δεν πρόλαβε να ολοκληρώσει το μεγαλύτερο όνειρό του.
Έναν κόσμο δημοκρατικό, με ειρήνη, ισονομία, χωρίς φυλετικές διακρίσεις, ρατσισμό και ταξική ανισότητα. Μια κοινωνία ελεύθερη, χωρίς εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο. Η Atlus «χτυπάει» και πάλι φλέβα, όπως και στα προηγούμενα έργα της. Δεν μας παρουσιάζει ως εχθρό κάποιο παντοδύναμο τέρας με εξωπραγματικές ιδιότητες και μόνο του κίνητρο την καταστροφή, αλλά το τέρας που εκκολάπτουμε μέσα μας. Τον αδιόρατο εχθρό που κρύβεται σε κάθε πράξη της καθημερινότητάς μας και αντικατοπτρίζει τους εαυτούς μας. Ένα τέρας, το πρόσωπο του οποίου έπαψε να μας τρομάζει, γιατί αρχίσαμε να του μοιάζουμε, όπως είχε πει και ο Μάνος Χατζιδάκις. Στο παιχνίδι θα δούμε τον ρατσισμό που βιώνουν κάποιες από τις φυλές της αυτοκρατορίας, την εκμετάλλευση της πίστης των ανθρώπων από τους θρησκευτικούς ηγέτες, την αφέλεια των πολιτών ή άλλες φορές και την κουτοπονηριά τους. Θα δούμε την αλαζονεία των ανθρώπων και το μέχρι που είναι ικανοί να φτάσουν, εκμεταλλευόμενοι τη θέση τους, προκειμένου να ικανοποιήσουν την προσωπική τους ματαιοδοξία. Θα δούμε τέλος, τους λόγους για τους οποίους το κακό υπερισχύει, αλλά και πώς μια μικρή σπίθα είναι ικανή να γεννήσει την ελπίδα, διασώζοντας τον κόσμο.
Στο παιχνίδι, όπως και στους προηγούμενους τίτλους της Atlus, λειτουργεί ο μηχανισμός κατά τον οποίο ο χρόνος μας είναι περιορισμένος και “τρέχει”. Με κάθε μας ενέργεια ο χρόνος κυλάει. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να πρέπει να διαχειριστούμε το χρόνο μας, έτσι ώστε να κάνουμε ό,τι εμείς θεωρούμε απαραίτητο. Οι ενέργειες που μπορούμε να κάνουμε ποικίλουν και επαφίεται πλέον στην κρίση μας, το τι θα χρειαστεί περισσότερο κατά τη διάρκεια του μεγάλου μας ταξιδιού. Ξεκινώντας από το πιο σημαντικό ίσως, που είναι η ανάπτυξη των σχέσεών μας με το περιβάλλον μας, τους followers όπως ονομάζονται στο παιχνίδι. Αυτό αφορά τόσο τα μέλη του party μας, όσο και τον κοινωνικό μας περίγυρο, με κάθε χαρακτήρα να μας δίνει διαφορετικά βοηθήματα, όσο το επίπεδο της σχέσης μας ανεβαίνει. Ένα πολύ σημαντικό στοιχείο εδώ, το οποίο δίνει ιδιαίτερο βάθος στο παιχνίδι, είναι πως κάθε follower έχει διαφορετική προσωπικότητα. Έτσι, στις επιλογές μας κατά τις συζητήσεις μας, οφείλουμε να λαμβάνουμε υπόψη μας με ποιον μιλάμε, ώστε να αποκομίζουμε το μέγιστο όφελος.
Ένα ακόμα σημαντικό κομμάτι στο οποίο έχουμε τη δυνατότητα να επενδύσουμε τον χρόνο μας, είναι στην ανάπτυξη των κοινωνικών μας δεξιοτήτων. Κάνοντας συγκεκριμένες ενέργειες ή επιλέγοντας κάποια side quests, μπορούμε να βελτιώσουμε συγκεκριμένα στοιχεία του χαρακτήρα μας. Αυτό μακροπρόθεσμα μας ανοίγει περισσότερους δρόμους και μας δίνει περισσότερες επιλογές στο παιχνίδι. Επίσης, χρόνο μπορούμε να σπαταλάμε και σε ενέργειες μικρότερης σημασίας, όπως το να φτιάχνουμε διάφορα αντικείμενα χρήσιμα κατά τις εφορμήσεις μας στα dungeons. Ο χρόνος φυσικά κυλάει και κατά τη διάρκεια των ταξιδιών μας από περιοχή σε περιοχή.
Τελευταίο, αν και εξίσου σημαντικό με τα υπόλοιπα μέρη του παιχνιδιού, αφήσαμε το κομμάτι της μάχης. Αυτή στηρίζεται στην ίδια συνταγή με τους προκατόχους της με μικρές παραλλαγές. Καταρχάς μιλάμε για ένα ξεκάθαρο turn-based σύστημα μάχης, με ελάχιστο action combat. Το όλο οικοδόμημα βασίζεται στα Archetypes, με κάθε follower να μας ξεκλειδώνει και από ένα. Κάθε archetype έχει δικά του πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα, διαφορετικές επιθέσεις και δυνάμεις, ενώ υπάρχει η δυνατότητα να τα συνδυάσουμε κατά έναν τρόπο. Όσο το παιχνίδι προχωράει και όσο οι σχέσεις μας με τους followers μας δυναμώνουν, τα archetypes εμπλουτίζονται παίρνοντας αναβαθμίσεις, φτάνοντας τελικά να έχουμε κάτι παραπάνω από 40 συνολικά archetypes.
Μια πολύ σημαντική προσθήκη είναι η συνδυαστική επίθεση που μπορεί να γίνει από δύο μέλη του party μας. Έτσι, και με τους εκατοντάδες συνδυασμούς που μπορούν να γίνουν με τα archetypes, το βάθος της μάχης γίνεται τεράστιο και τα εργαλεία που δίνονται στον παίκτη υπεραρκετά για να προχωρήσει το παιχνίδι, ακόμα και σε υψηλότερα από το προτεινόμενο επίπεδα δυσκολίας. Από την άλλη, στην προεπιλεγμένη επιλογή του normal, το παιχνίδι είναι αρκετά βατό και δεν θα συναντήσουμε κάποιο πρόβλημα μόλις εξοικειωθούμε με τους μηχανισμούς του. Οι μάχες γίνονται σε διάφορα dungeons είτε μιλάμε για το main campaign είτε για τα side quests και η δομή τους είναι παρόμοια με αυτή του Persona 5. Με μια προθεσμία μέχρι να ολοκληρώσουμε το κάθε main mission και από εκεί και πέρα είναι δική μας απόφαση το πότε και το πώς θα την ολοκληρώσουμε.
Τα περιβάλλοντα αλλά και οι εχθροί έχουν μεγάλη ποικιλία. Θα βρεθούμε να αντιμετωπίζουμε από μικρούς και αδύναμους εχθρούς, μέχρι δράκους και μεσαιωνικά τέρατα, ενώ οι σημαντικότεροι εχθροί μας θα είναι τα πολύ δυνατά και απόκοσμα πλάσματα που ονομάζονται Humans. Οι συνειρμοί σε σχέση με την ονομασία των βασικών μας εχθρών, φυσικά δεν μπορούν να αποφευχθούν…
Το μόνο αρνητικό σε σχέση με τις μάχες στο παιχνίδι, ήταν πως αρκετές φορές χανόταν ο ρυθμός. Υπήρξαν sessions, κάποιες φορές και πάνω από τρεις ώρες, στα οποία δεν υπήρχε ίχνος μάχης. Βέβαια, τόσο η εξέλιξη της ιστορίας, όσο και του χαρακτήρα μας μέσω των κοινωνικών δραστηριοτήτων, είναι σημαντικά μέρη του παιχνιδιού, όμως θα θέλαμε να είχε γίνει λίγο καλύτερο “μοίρασμα”.
Τώρα σε ό,τι αφορά τα υπόλοιπα στοιχεία του τίτλου, ό,τι έχουμε συνηθίσει όλα αυτά τα χρόνια από την Atlus, βρίσκεται εκεί. Χαρακτήρες με βάθος που κουβαλούν τα προσωπικά τους πάθη. Ακόμα και αυτοί που δεν έχουν μεγάλη συμμετοχή στην πλοκή δεν προσεγγίστηκαν επιφανειακά. Μια ιστορία η οποία αναδεικνύει τις στρεβλότητες της σημερινής κοινωνίας. Χωρίς φόβο και δεύτερες σκέψεις, οι δημιουργοί παρουσιάζουν προβληματισμούς που όλοι έχουμε για την εποχή μας.
Για ακόμα μια φορά ο ήχος είναι εξαιρετικός. Τα soundtracks είναι υπέροχα και παντρεύουν το JRPG με τον μεσαίωνα, χωρίς ποτέ να φαίνονται παράταιρα. Αν κάποιος μας έλεγε πως τα μουσικά κομμάτια ανήκουν στον δίσκο κάποιας μπάντας και δεν έχουν φτιαχτεί για το παιχνίδι, θα το πιστεύαμε χωρίς δεύτερη σκέψη. Στο ίδιο υψηλό επίπεδο βρίσκονται και τα voice overs, με τους ηθοποιούς να κάνουν ερμηνείες αντάξιες του παιχνιδιού. Για να είμαστε ειλικρινείς, θα θέλαμε τα voice overs να ήταν λίγο περισσότερα, καθώς σε κάποια κομμάτια των διαλόγων απουσίαζαν και έπρεπε να διαβάζουμε τους διαλόγους στα κλασικά “συννεφάκια”.
Καταπληκτικά είναι φυσικά και όλα τα μενού, τα loading screens και τα animations ύστερα από κάθε μάχη, ένα σημείο που η Atlus δεν έχει ταίρι στην βιομηχανία. Με έντονα χρώματα, ιδιαίτερο εικαστικό και “επιθετικές” γραμματοσειρές. Τα γραφικά του παιχνιδιού από την άλλη, δεν κάνουν το βήμα παραπάνω σε σχέση με τα προηγούμενα παιχνίδια τους. Δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε πως βρίσκονται στο ίδιο επίπεδο με το Persona 5. Τέλος, τα cutscenes του παιχνιδιού σε μορφή Anime ήταν και αυτά χάρμα ιδέσθαι. Έχει γίνει πάρα πολύ καλή δουλειά και σε αυτό το κομμάτι, όμως και εδώ θα θέλαμε να ήταν περισσότερα σε ποσότητα.
Το Metaphor: ReFantazio κυκλοφόρησε στις 11 Οκτωβρίου 2024 από την Atlus και είναι διαθέσιμο για PlayStation 5, PlayStation 4, Xbox Series X|S και PC. Το Review βασίστηκε στην έκδοση του παιχνιδιού για το PlayStation 5.
Ευχαριστούμε την Zegetron για την παραχώρηση του key code για τις ανάγκες του review.
